Thơ Nguyễn Minh Khiêm/ Hưởng ứng 2

 

Nguyễn Minh Khiêm

Yên Trung. Yên Định. Thanh Hoá

ĐT : 0164 8381555.

Nỗi buồn Bạch Tuyết

Nếu cuối đường kia không có bảy chú lùn
Em tránh làm sao khỏi nanh vuốt quỷ

Khi trái đất này hẹp hơn cánh tay phù thuỷ
Em trốn đi đâu trong dải Ngân hà

Khi quyền hành lọt vào tay kẻ yêu ma
Thì trái đất là quả táo bị tẩm nửa thuốc độc

Đến mặt trời cũng đành bất lực
Để hành tinh một nửa là đêm

Chúa Jesu và thánh Ala không che chở được cho em
Em nào khác chiếc lá non trong bão

Gươm thần kia không nịnh quân tàn bạo
Cũng bị ném xuống sàn nhà

Những chú lùn trung thực thật thà
Muốn sống được phải tự mình dị dạng

Cái ác độc tàng hình trong cái thiện
Em biết đâu cạm bẫy để mà lường

Chốn trần gian địa ngục lẫn thiên đường
Bạch Tuyết ơi kinh thành nào cũng vậy

Từ bên kia trái táo cuộc đời em trở lại
Nửa trái táo bên này câu thơ hát ru tôi.

Sông Mã vẫn chảy bên chái nhà ta
.

Sông Mã vẫn chảy bên chái nhà ta

Sợi dây đàn căng từ thời tiền sử

Kể cho ta nghe những khúc ca về máu

Máu đã sinh ra đất thế nào

Máu đã sinh ra tên làng tên nước

Không có máu thì các thày địa lý không có cách nào  nhìn ra

thế núi hình sông rồng cuộn hổ ngồi

Không có máu thì không có cách nào tìm ra huyệt đất

phát vương phát tướng

Máu kể về nơi những nghệ nhân chọn đất làm khuôn

Đúc trống đồng  dâng lên các vua Hùng làm Quốc nhạc

Kể về sự sạt lở của các triều đại

Bao nhiêu ấn tín , lâu đài thành trầm tích

trong giai thoại, ngụ ngôn, truyền thuyết

Sông Mã vẫn chảy bên chái nhà ta

Chiếc khăn cũ mèm lau mồ hôi hết thế hệ này sang thế hệ khác

Lau những ánh mắt mệt mỏi vật lộn trong cuộc mưu sinh

Lau những lưỡi cuốc, lưỡi cày mẻ quằn mòn vẹt tìm về hạt lúa

Lau những khuôn mặt tàn tro đốt rơm đốt rạ sau mùa

Làm rạng lên những nụ cười khô cằn lem luốc

Sông Mã vẫn chảy bên chái nhà ta

Tiếng nấc nghẹn của những con thác hắt lên da thịt nghìn năm

Những nỗi đau chưa tan xé vào ruột đất

Và những thứ chỉ còn là bong bóng

Chiếc bè gỗ quẫy đạp không muốn chết vì mắc cạn

Sợ chạm vô hài cốt những con thuyền

Con hến con trai đêm đêm ngoi lên thở trộm

nơi chôn rau cắt rốn của mình

Thỉnh thoảng vọng tiếng mõ dân chài thả lưới tìm hồi ức.

Sông Mã vẫn chảy bên chái nhà ta

Sông Mã vẫn chảy bên chái nhà ta…

9.1.2009

Ba Trăm sáu lăm ngày

Ba trăm sáu lăm ngày trên lịch
Ba trăm sáu lăm bước chân trên mặt đất
Tôi đi ...

Có bước trong như gương
Có bước đen như huyệt
Có bước nở đầy hoa
Có bước vào xác chết
Tôi đi ...

.

Tôi đã gặp
Những cái ao cố phình ra làm biển
Những con rắn giả nhả mật ong
Những cây tre cúi xuống cho gần cây sậy
Những cây đại thụ bị nghiền ra làm bột giấy
Những người trung phải mượn đến vai hề

Cuộc đời đầy thuốc lú bùa mê
Tôi cố giằng ra khỏi cái vòi bạch tuộc
Câu thơ tôi đã từng ngộ độc
Đôi chữ bầm đen

.

Tôi nghiền nát mình ra không tuổi không tên
Quăng ra khỏi thiên đường và địa ngục
Trong cõi hư vô tưởng yên làm bụi được
Nhưng con kiến lại tha về cái miệng chén ngày xưa

.

Đi tận cùng trong nắng
Trôi tận cùng trong mưa
Bỗng sống lại trong lời ru của mẹ
Ba trăm sáu lăm ngày tôi đã đi như thế
Những bước đi tưởng chừng như không thể
Đem câu thơ này kịp đến mùa xuân .

Tản mạn trong đền An Dương Vương

Nên khóc An Dương Vương hay là khóc Mỵ Châu

Con lầm lẫn hay là cha lầm lẫn?

Biết kẻ thù đến cầu hôn sao vua còn chấp nhận

Để lỗi lần trút cả xuống Mỵ Châu!

Nếu trong tình yêu còn cảnh giác, dối lừa nhau

Thì nhân loại này tìm đâu trung thực.

Người làm vua không hết tầm mưu lược

Nước mất rồi kết tội: Giặc-là con!

Giữ giang sơn chỉ cậy một nỏ thần

Ngai vàng mất có điều chi là lạ.

Vua thất trận chạy vào lòng biển cả,

Che chở Người sao không phải lòng dân?

Lông ngỗng kia nếu quả thật tâm gian

Sao người đời vần tìm về soi mình vào Giếng Ngọc?

Câu thơ này nếu thần Kim Quy đọc

Xin một lời…
Sau mấy ngàn năm.

18-9-1997.

Nếu không về Lam Kinh

Nếu không về lam kinh, có lẽ mãi mãi ta là kẻ có tội,

mãi mãi ta bị ám thị bởi một triều Lê ngai vàng. Vua

chúa gắn liền với kinh đô, gắn liền với nhữn cung điện,
đền đài nguy nga tráng lệ.

Rồi thời gian cứ lặng lẽ trùm lấp mắt người. Như cây đa

ngàn năm buông rễ. Thật giả đều trở thành cổ kính. Không ai dám lật xem bên dưới lớp nền xanh viễn khứ. Chỉ biết ngước mắt, chắp tay tụng niệm cõi mơ hồ. Và như một giọt nước

thượng nguồn về cập bến kinh đô, trong tâm thức ta định vị một triều Lê uy quyền ngự lãm.

May thay vẫn còn một Lam Kinh, gần sáu trăm năm  cháu

con trở lại. Sông Lương vẹn nguyên. Rừng Lam vẹn nguyên. Những bia đá vẹn nguyên. Những chứng tích lịch sử lộ thiên chưa cần khảo cổ. Bao nhiêu đời vua Lê quy tụ về đây đủ bấy nhiêu nấm mộ.

Không ai chiếm của kinh thành một tấc đất làm của riêng

mình. Đến nắm hài cốt cũng đưa về đặt nơi Đất Tổ!

Đánh giặc là vì dân. Mở nước là vì dân. Không biến kinh đô thành trang ấp gia đình. Không biến kinh đô thành nghĩa trang dành riêng cho vua chúa.

Trước khi đi vào cõi vĩnh hằng. Lê Lợi dặn không được

xây lăng tẩm đền đài, tốn tiền của, làm nhọc nhằn trăm họ.

Mộ người đắp bằng đất rừng. Bốn bề không gạch đá. Chỉ có gió trăng và thiên nhiên hoang dã. Con sông quê vẽ nét thanh bình.

Nếu không về Lam Kinh, ta chỉ là kẻ bị chói nắng hắt ra từ trang sử, chỉ biết Lê Lợi với cuộc kháng chiến chống giặc Minh, một anh hùng bất tử. Đâu hiểu sâu xa Lê Lợi một con người…

Làng tôi không có tượng

Làng tôi không có tượng

Chỉ có những hòn đất chằng chịt trăm thứ rễ

Các cụ bảo cứ để nguyên  như thế mà thờ.

Làng tôi không có tượng,

Sống đã quen, không biết tự bao giờ

Trong cơn bão cả một vườn lá rách

Chỉ giữ cho một vài chiếc lá lành.

Làng tôi không có tượng,

Chỉ có những giọt mồ hôi

Ngày hội làng thắp làm hoa đăng

Khênh những giọt mồ hôi lên chùa dâng hiến

Các cụ ghi vào gia phả:

- Đó là của chìm của làng ta đấy  !

Thần hộ mệnh của làng ta đấy !

Làng tôi không có tượng,

Mỗi khi cầu nắng cầu mưa,

Giọt mồ hôi đi ngang trời lừng lững…

Lý ngư vọng nguyệt

Làng của tôi ơi

Người đang già cỗi

Sự lão hoá chưa bao giờ nhanh thế

Không còn người tập cho thiếu nhi vui hát trung thu

Không tìm ra một thanh niên làm bí thư đoàn

Việc gì cũng giao cho Hội người cao tuổi

Việc gì cũng giao cho phụ nữ

Việc gì cũng giao cho Hội cựu chiến binh!

Ba phần tư chi bộ là những người hưu trí mất sức

Ba phần tư làng là người già!

Mặt làng được trang sức bằng nhiều kiểu dáng  bê tông

Bê tông chạy từ trong buồng thông ra nghĩa địa

Buổi trưa không dám bước ra đường

Cổng ngõ như nung

Những đường cây Bác Hồ không còn vết tích

Những ao cá Bác Hồ không còn

Không còn bờ tre mắc võng

Không còn ai hát chèo, hát bội

Lời ru rơi vào cổ tích

Chuyện cổ tích rơi vào cổ tích

Những cánh diều sáo theo lớp người xưa cũ đi xa

Cơm nắm muối vừng đã thành dĩ vãng

Tục ngữ ca dao sống lay lắt trong trí nhớ người già

Sống lay lắt trong bài học thuộc lòng trẻ con ngái ngủ

Đầu thôn quán chát

Giữa làng bi a

Con gái mặc quần đùi, áo cộc

Con trai xâu tai, kẹp tóc

Bán ruộng đi làm thuê!

Làng của tôi ơi!

Bây giờ nhà không có nóc

Cổng sắt, tường xây, mảnh sành, khoá chống trộm

Không ai biết tranh tố nữ là gì

Không ai biết giá gương là gì

Mặt làng nghìn năm soi nơi đáy giếng

Tôi thả thơ vào ký ức múc lên

Đom đóm lập lòe bao nỗi niềm bị đập vỡ

Gió đồng thơm cơm nắm muối vừng

À ơi chõng tre, võng lác

Chum tương, vại cà khoác áo mùa đông

Sau lớp bồ hóng diều nằm mơ gió hú

Làng của tôi ơi

Bao nhiêu chiếc cày được đẽo giữa đường

Bao nhiêu ếch kêu dưới vũng tre ngâm

Bao nhiêu bông hoa không được cắm vào bình

Bao nhiêu chiếc chổi đào ao

Bao nhiêu diều hâu bị gà con cắn cổ

Tôi là chiếc gàu sòng sứt miệng hai ba lần cạp lại

Múc đầy ánh trăng đổ vào ca dao

Tôi là cây đa còm cho bầy trâu đứng cụi

Là cây đẻn, cây găng cho lũ trẻ đẽo cù

Là cỏ mướt cho tóc làng xanh lại

Là lá sen đùm vị cốm ngày xưa

Tôi là con cá trong bức tranh Lý ngư vọng nguyệt

Ngớp hồn làng thăm thẳm ánh trăng khuya…

14.8.2010


Hát với cánh đồng

1.

Rút ruột cánh đồng bằng rễ cây, rễ cỏ

Nống rỗng đêm cho những giấc mơ gặt đập

Nghĩ suy ta cắm dày những ống ti ô vào da thịt đất.

Lưỡi cày lóc ra sự màu mỡ

Lồng ngực ta ngột hơi thở cuốc cào

Xé cánh đồng thành ô, thành mảnh

Ước muốn nảy mầm phồn thực.

Ta vượt đại dương nghèo bằng mái chèo  đòn gánh

Trâu nai lưng kéo lên những cánh buồm

Giai  điệu xe bò

Chở khúc dân ca vừa đi, vừa ngủ

Nhai sự nhọc nhằn mấy trăm năm không  đứt.

Xuân - Hạ -Thu – Đông
 Là chiếc dạ dày bốn ngăn trống rỗng
 Mồ hôi bao nhiêu thế hệ đổ không đầy!

Cha mẹ đem sức lực tưới cuộc đời nẻ toác.

Vũng trâu đằm hoá bàn tay Phật Tổ

Ta tưởng bay đến tận chân trời góc bể

Ai hay vẫn cơm nắm muối vừng bờ ruộng

Được  đánh dấu bằng mùi khai nồng nặc tuổi thiếu thời

Câu tục ngữ mẻ quằn lưỡi cuốc.

Làng nghĩ ra cổ tích nuôi mình

Trẻ con bao đời không nhai nuốt lửng

Chúng bỏ quên muối mặn gừng cay buộc võng

Bỏ quên giọt mồ hôi lưng áo bạc màu

Cò về núi ấp câu hát đúm

Hoàng hôn buông vũ  điệu cào cào

Lũ lụt nghèo rửa trôi ký ức

Ta  đơm ngày mai nơi ngọn nguồn hương khói

Mẻ lưới đầu tiên đem về là những dấu chân toẽ ngón

Gánh thời gian cha mẹ chạy lệch người.

2.

Mẹ xay giã ta thành hạt gạo

Bọc dẻo thơm dâng lên thần phật

Mong ta thành chiếc bánh Lang Liêu

Cả đời mẹ chép miệng thèm hạnh phúc!

Lòng từ bi đùm gói để dành

Sợ ta đói ăn nhầm quả độc!

Truyền cho ta ma lực phân tro

Truyền cho ta đôi vai chín rạn

Truyền cho ta những nốt sần chai

Ta lạy nhận gia tài bỏng rát

Cất trong da thịt làm bùa hộ mệnh

Biết chống chèo qua những lúc trắng tay

Biết dọn dẹp những giấc mơ đổ vỡ  .

Trước cánh đồng ta là con bạc lớn

Cá cược bằng gia phả ông bà

Lúc mất mùa uống truyền thuyết cầm hơi.

Mẹ chưa được ăn chiếc bánh chính tay mình làm bột

Bọc nắng mưa, nhân thịt da vàng

Trong chiếc khuôn bờ vùng, bờ thửa

Nỗi nhớ nham nhở cuốc ra  đắp lại.

Ta buộc nghìn năm treo vào cổ tích

Làm lương khô lúc trượt ngã ăn dần 

Tục ngữ, ca dao chưa từng đổi món

Kinh nghiệm là thứ muối trường trong ký ức

Nén chặt vào kẽ tóc chân tơ

Cha mẹ liêu xiêu dáng hình chong chóng

Những cuốn từ điển thở dồn khi gánh nặng

Những kho lưu trữ dễ vỡ lúc trái gió trở trời

Ta lo núi Thái Sơn không còn hút thuốc lào

Lo Sông Cái không còn ăn trầu buổi tối

Mỗi sáng đánh trâu đi mà không có ngọn nguồn

Ta loi thoi gặt mùa lúa chét

Lòng chơi vơi bó nhật thực vào.

3.

 Hát với cánh đồng là những ngôn từ thước tấc

Đo  đất  đai nứt nẻ trong lòng

Ta úp mặt xuống đầm lầy từ trong bào thai mẹ

Sau nhát cuốc trăng sao tá hạ

Nước ối vỡ ra lênh láng rãnh cày

Tiếng khóc ta là hạt giống đầu tiên mẹ gieo vào đất

Vị  phù sa nước mắt đầm  đìa

Nằm trong mộ nỗi đau còn kết.

Hát với cánh đồng là câu thơ hăng mùi bùn đất

Là ổ rơm ủ chín mùa đông

Hạt thóc chuốt vàng qua từng ngón tay bấm đốt.

Hát với cánh đồng là tình yêu lươn trạch

Đắm say trong giấc mộng sình lầy

Không muốn phá vỡ thói quen yếm khí

Con cháu giữ bài vị dưới vàng son rơm rạ

Ngóc đầu lên đớp nắng lại chui vào

Nhảy múa dưới bình minh lấm láp.

Hát với cánh đồng là con  đường dày bước

chân trâu già cỗi

Từ ngày xưa vỡ xuống bây giờ

Khảm vào đó những dáng người thắt lưng con cón

Không nhớ hết vòng tuần hoàn tái sinh…

Giọt nước về thưa mẹ

Con đã đi xa hơn nỗi lo của mẹ

Không quay về đúng chỗ mẹ ngồi bấm đốt ngón tay

Con trượt ngã chỗ mẹ thường mất ngủ

Ngọn đèn khuya tóc  trắng sang ngày

Con đã lạc chỗ ngọn roi mẹ không đụng tới

Chỗ những lời đắng đót mẹ chừa ra

Chỗ mẹ để con đứng ngoài tâm bão

Nghe giọt mưa thút thít phía sau nhà

Con dừng lại chỗ mẹ không mong đợi

Chỗ ngày xưa mẹ tránh tiếng thở dài

Bao nhiêu bã trầu đi vòng qua đó

Để nỗi buồn không chạm vào ai

Con cúi lạy chỗ mẹ chưa từng chợp mắt

Cửa bể mở ra chỗ bục cửa mẹ ngồi

Những câu Kiều giấu bao nhiêu mảnh vỡ

Giọt nước về thưa mẹ sóng trùng khơi...

5.4.2010

Chuyện kể ở thành Nhà Hồ

Chuyện kể rằng

Trong lúc xây thành

Ngày mỗi ngày

Có một giành ngón tay bị đứt!

Máu và nước mắt

Làm bao nhiêu đoạn thành trôi!

Chuyện kể rằng

Trước lúc lên ngôi

Hồ Quý Li đã giết vua nhi nhà Trần trong hang Ấu Chúa?

Và dưới chân núi Đún

Chôn bao nhiêu quần thần!

Và từ đấy

Hoàng hôn buông xuống

Bình minh

Mãi không về.

Một triều vua qua đi

Để lại rộng, dài : Một cây số đá!

Bốn cửa thành như bốn con mắt giả

Gió ù ù hăn hắt những mùa đông!

Một triều vua còn bốn bức tường không!

Kinh đô không thực, kỳ quan không thực!

Cái dấu lặng của một thời dựng nước

Giọt máu bầm đọng lại buốt thời gian!


Thơ Nguyễn Minh Khiêm/ Hưởng ứng 2/
Tác giả gửi bài đến eMail LPL
  NNB vi tính giới thiệu