Y Phương là nhà thơ dân tộc Tày; thơ ông có nét đặc sắc riêng thấm thía hồn vía dân tộc, cách tân hiện đại trong ngôn ngữ, cấu tứ. Thơ ông như một chất keo dính ứa ra từ cổ thụ đại ngàn, thơm phức mùi mật ong, vừa phồn thực, tràn căng nhựa sống vừa có nét hóm hỉnh, có tính ước lệ bởi cách nói nhìn bề ngoài có vẻ khoa trương nhưng ẩn đằng sau đó là cả một bề dày chiêm nghiệm sống với tư duy hồn hậu, vừa cá biệt cụ thể vừa cô đọng khái quát của người miền núi. Có lẽ bắt đầu từ câu nói “người ta là hoa của đất” nhà thơ người dân tộc Tày đã sáng tạo một mùa hoa trỗi dậy sức sống tươi rói.
MÙA HOA
.
.
Mùa hoa
Mùa đàn bà
Mặt đỏ phừng
Thừa sức vác ông chồng
Chạy phăm phăm lên núi
Mùa đàn bà
Mặt đỏ phừng
Thừa sức vác ông chồng
Chạy phăm phăm lên núi
Mùa hoa
Mùa đàn ông
Mệt như chiếc áo rũ
Vừa vịn rào đi vừa ngái ngủ.
.
Mùa đàn ông
Mệt như chiếc áo rũ
Vừa vịn rào đi vừa ngái ngủ.
.
Y Phương
.
.
Lời bình NGUYỂN NGỌC PHÚ
Cấu trúc bài thơ có hai đoạn như hai quả núi đứng kề nhau, quả “mùa đàn bà” và quả “mùa đàn ông”. Quả “mùa đàn bà” phăm phăm chạy lên còn quả “mùa đàn ông” vịn rào đi xuống. Hai quả núi biểu tượng cho sự phồn thực đất đai trên cơ thể cường tráng của núi rừng cương thổ đất nước. Nhịp điệu khổ thơ về “mùa đàn bà” trải ra, căng vút lên như mũi tên bắn “mặt đỏ phừng - thừa sức vác ông chồng”. Ở đây là “ông chồng” chứ không là người chồng bao hàm cả niềm thương yêu, quấn quýt, tin cậy, bao dung với một sự giải toả năng lượng tinh thần của tình yêu vợ chồng vút lên đỉnh núi hạnh phúc để tụ hoa, kết quả, xây đắp bền vững tổ ấm của mình bằng sự vồ vập, tự tin chiếm lĩnh với tư thế đàng hoàng “chạy phăm phăm lên núi”.
Có lẽ đây là một trong những câu thơ hay, khoẻ tạc nên vẻ đẹp phồn thực của người đàn bà miền núi với sức mạnh tiềm năng đầy khao khát và có quyền được hưởng sự khát khao trọn vẹn tròn đầy của hạnh phúc đó. Nếu như khổ thơ đầu nhịp điệu căng vút như mũi tên thì khổ thơ “mùa đàn ông” dây cung chùng xuống chậm rãi, nhẩn nha tận hưởng sự mệt mỏi của niềm vui hạnh phúc trần thế qua những câu thơ giàu sức gợi như một bức ký hoạ hóm hỉnh bằng vài nét chấm phá mà đáng yêu biết bao: “Mệt như chiếc áo rũ – vừa vịn rào đi vừa ngái ngủ”. Bờ rào hay bức tường thành tin cậy ở đó đã khoanh trọn một tổ ấm gia đình vừa chở che, vừa nâng niu trân trọng. Cái giá của hạnh phúc đôi lúc chỉ đơn sơ vậy thôi mà bền chặt gắn kết muôn đời.
Bài thơ không hề nhắc đến hoa nhưng chúng ta vẫn cảm nhận được sức sống mãnh liệt của một mùa hoa thiên nhiên dậy lên từ tình yêu của con người. Bài thơ ngắn, tiết tấu nhanh, khắc khoải rõ nét cá tính vừa gợi vừa đặc tả có dư ba ngân vọng, lay thức. Mùa hoa chính là mùa của sự sống – mùa của muôn người là vẻ đẹp tinh khiết của tạo hoá.
.
Cấu trúc bài thơ có hai đoạn như hai quả núi đứng kề nhau, quả “mùa đàn bà” và quả “mùa đàn ông”. Quả “mùa đàn bà” phăm phăm chạy lên còn quả “mùa đàn ông” vịn rào đi xuống. Hai quả núi biểu tượng cho sự phồn thực đất đai trên cơ thể cường tráng của núi rừng cương thổ đất nước. Nhịp điệu khổ thơ về “mùa đàn bà” trải ra, căng vút lên như mũi tên bắn “mặt đỏ phừng - thừa sức vác ông chồng”. Ở đây là “ông chồng” chứ không là người chồng bao hàm cả niềm thương yêu, quấn quýt, tin cậy, bao dung với một sự giải toả năng lượng tinh thần của tình yêu vợ chồng vút lên đỉnh núi hạnh phúc để tụ hoa, kết quả, xây đắp bền vững tổ ấm của mình bằng sự vồ vập, tự tin chiếm lĩnh với tư thế đàng hoàng “chạy phăm phăm lên núi”.
Có lẽ đây là một trong những câu thơ hay, khoẻ tạc nên vẻ đẹp phồn thực của người đàn bà miền núi với sức mạnh tiềm năng đầy khao khát và có quyền được hưởng sự khát khao trọn vẹn tròn đầy của hạnh phúc đó. Nếu như khổ thơ đầu nhịp điệu căng vút như mũi tên thì khổ thơ “mùa đàn ông” dây cung chùng xuống chậm rãi, nhẩn nha tận hưởng sự mệt mỏi của niềm vui hạnh phúc trần thế qua những câu thơ giàu sức gợi như một bức ký hoạ hóm hỉnh bằng vài nét chấm phá mà đáng yêu biết bao: “Mệt như chiếc áo rũ – vừa vịn rào đi vừa ngái ngủ”. Bờ rào hay bức tường thành tin cậy ở đó đã khoanh trọn một tổ ấm gia đình vừa chở che, vừa nâng niu trân trọng. Cái giá của hạnh phúc đôi lúc chỉ đơn sơ vậy thôi mà bền chặt gắn kết muôn đời.
Bài thơ không hề nhắc đến hoa nhưng chúng ta vẫn cảm nhận được sức sống mãnh liệt của một mùa hoa thiên nhiên dậy lên từ tình yêu của con người. Bài thơ ngắn, tiết tấu nhanh, khắc khoải rõ nét cá tính vừa gợi vừa đặc tả có dư ba ngân vọng, lay thức. Mùa hoa chính là mùa của sự sống – mùa của muôn người là vẻ đẹp tinh khiết của tạo hoá.
.
Nguồn: Lethieunhon.com
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét