Sách Thơ Bạn Thơ 1/ Phần 2/

NHIỀU TÁC GIẢ
Lý Phương Liên-Nguyễn Nguyên Bảy
(Chủ biên)

 THƠ BẠN THƠ. 1

NXB VĂN HỌC

B

THƠ NGƯỜI THƠ ĐÃ MẤT

1. Thơ Trần Hòa Bình. 019/ 2. Thơ Nguyễn Trọng Định. 025/ 3. Thơ Bùi Giáng. 027 / 4. Thơ Hải Kỳ. 028 / 5. Thơ Nguyễn Lâm. 033/ 6. Thơ Lưu Trọng Lư. 038 / 7 Thơ Dương Kiều Minh. 040/ 8. Thơ Tường Vân. 044/ 9. Thơ Lê Trí Viễn. 049


1. TRẦN HÒA BÌNH

BÀI HÁT RU HOA SEN
Ngủ đi những đóa sen
Sen mọc bên nhà em
Ta hái về thành phố
Đêm nay Từ Sơn ta nhớ
Đêm nay Từ Sơn còn nhớ ta?

Ngủ đi những đóa hoa
Giấc mơ yêu nồng thắm của ta
Hết khổ đau lại chập chờn hy vọng
Hạnh phúc là gì, hạnh phúc có thật không?
Ôi những đóa sen dè dặt cánh hồng…
Ngủ đi những đóa hoa vợ chồng
Ta ru hoa một đêm dài đơn độc
Và em nữa, đã bao giờ em khóc
Trước hồn sen trong vắt một ước nguyền
Trước những cánh sen quay trong gió như thuyền

Ngủ đi - nhưng đừng vào lãng quên
Những bông hoa ta hái về chậm trễ
Ta thương em mà không sao thưa được
Ta yêu em mà không sao nói được
Sen ngủ trong bình, em thức trong ta…

Ngủ đi những đóa hoa lạ nhà
Hãy mơ giùm ta một mùa đôi lứa
Đêm nay hồn ta hé nở
Nhớ một đầm sen
Thổi gió dài tóc em…


KHÚC GIÃ BIỆT
Thôi em ạ, anh lại làm thi sĩ
Bao nồng nàn thương nhớ tuổi hai mươi
Tờ lịch rụng một tháng ngày đơn lẻ
Đã hết một tình yêu, qua một bến bờ!

Thôi em ạ, anh lại làm thi sĩ
Đánh thức những câu thơ như sỏi đá im lìm
Nước đã chảy qua rong rêu phiêu lãng
Những dấu chân xa nước muốn đi tìm…

Thôi em ạ, anh lại làm thi sĩ
Những câu thơ đập cửa mỗi đêm về
Anh lại khóc, nguyên sơ và thành thực
Trước lớn lao dâu bể với một người

Thôi em ạ, anh lại làm thi sĩ
Cúi lạy em - bài thơ cũ thương buồn
Anh lại bay dưới bầu trời đơn lẻ
Với đôi cánh ba mươi đã bị trúng thương…

MAI EM VỀ NHÀ CHỒNG
Cớ sao mắt em buồn như đêm mưa xứ đồi
Cớ sao cơn mưa xứ đồi lại đến cùng anh
Đêm thương buồn giữa hạ?
Chỉ còn đêm mưa này
Ngày mai em về nhà chồng
Mưa giăng trắng cánh đồng
Phố xá sau lưng, bạn bè trăm ngả
Anh nhìn em qua mưa hun hút đường dài…

Mọi sự đều không đúng lúc
Đã quá muộn để nói lời yêu thương
Lại quá sớm khi nói lời giã biệt!
Mai em về nhà chồng
Hết rồi những cơn mưa ướt mái đầu con gái
Một đêm nào chúng ta chia tay
Bong bóng nước dưới chân dập dờn nghìn hoa trắng…
Mai em về nhà chồng
Mưa theo em ròng ròng thương nhớ
Mai em về nhà chồng
Nước mắt gửi vào mưa âm thầm khung cửa…

Anh thức qua đêm nhìn mưa
Anh thức qua năm tháng nhìn em
Anh thức qua cuộc đời nhìn tình yêu
Bong bóng nước trôi xuôi vỡ nghìn hoa cánh trắng

Đâu rồi dấu chân em
In mòn thời thiếu nữ?

Cớ sao mắt em buồn như đêm mưa xứ đồi
Chỉ mình anh nhận thấy?
Sớm mai ra là góc bể chân trời
Chúng mình xa nhau mãi mãi
Đưa tiễn một thời con gái
Mưa bây giờ lùa ướt tóc anh…

3 giờ sáng 19-6-1990

KHAU VAI
Có những con đường không thể tới thành Rome
nhưng Khau Vai thì tới…
Một người đi tìm một người
Bao nhiêu người đi tìm bao nhiêu người?
Khau Vai buồn như đá
Nước mắt người già mài trên má
Đâu rồi thời rung reng vòng bạc lắc đồng?

Em kìa, những cây sa mộc lặng lẽ trong thung
Chúng đang nghĩ gì?
Em đang nghĩ gì?
Nếu một mai mình không lấy được nhau
Em có đi tìm anh
Qua điệp trùng đá sắc
Những Khau Vai bầm dập dấu chân người?
Trời ơi Khau Vai
Khau Vai nhìn qua nước mắt
Bao bong bóng về trời
Thương buồn gửi lại…

Những cuộc tình vụng dại
Những cuộc tình khôn ngoan
Đã sống và chết ở nơi này
Không khôn ngoan không vụng dại
Chỉ lặng chìm như đá
Chỉ bời bời như mây

Chúng ta sa mộc chiều nay
Em hai mươi thoắt thành ngàn tuổi
Em có anh xa xót thế này sao?

Quì trước núi mà tin thôi em ạ
Ai trong đời chẳng có một Khau Vai
Nhọn sắc đá tai mèo
Cứa vào thương nhớ
Hãy nhìn nhau nhìn nhau trước gió
Em sẽ thấy một Khau Vai trong số phận chúng mình.

Khau Vai 2007, Lục Nam 2008

Thơ Trần Hòa Bình/ Nguyễn Anh Tuấn đọc chọn

2. NGUYỄN TRỌNG ĐỊNH

NƯỚC VỐI QUÊ HƯƠNG
Đêm rừng già đi nghe mưa rơi
Một mảnh áo tơi che chẳng kín người
Nước chảy qua môi hớp từng ngụm nhỏ
Bỗng nhớ mẹ ngồi bên ấm giỏ
Nước vối mặn nồng ngọt ngào chuyện cũ

Ôi nhớ sao,
Mảnh vườn quê hương ta đó
Cây vối già bạc phếch nắng mưa
Mỗi nhánh mốc gầy đều in dấu tuổi thơ
Tháng năm tới cành chỉ còn thấy nụ
Nụ chín vàng mẹ lấy vào dấm ủ
Hạt khô giòn trong nắng nhỏ xôn xao
Rồi những ngày ngâu tràn chum nước gốc cau
Những tháng rét trải rơm làm ổ ngủ
Bắc ấm nước mưa con ngồi nhóm lửa
Nụ tích mấy mùa mẹ lại xẻ ra pha
Chén nước ấm nồng ngai ngái vị thuốc ta
Mà nhấp khỏi cứ ngọt hoài đầu lưỡi
Con ủ tay dưới nắp bông nóng hổi
Nghe rì rầm câu chuyện cũ năm nao Có gà chín cựa, ngựa chín hồng mao
Trận thủy chiến nước dâng lên cuồn cuộn
Cô láng giềng lén sang nghe trộm
Bỗng hỏi dồn:
Sơn Tinh thắng hay không?

Mẹ ơi
Quê ta đêm nay có nặng hạt mưa giông
Ấm vối đặc chắc vẫn nồng trong giỏ
Tháng năm rồi vối trong vườn kết nụ
Cô láng giềng còn hái giúp mẹ không?
Chúng con đi giữa rừng đêm mưa xối
Lòng vẫn ngọt ngào vị nước vối quê hương
Súng chắc trong tay gạo cuốn bên sườn
Theo bước chân nhau gạt cây băng tới
Đất nước mình còn đạn thù cày xới
Giục giã chúng con nhanh bước trong mưa
Mẹ hãy nói giùm con cô gái tuổi thơ:
 Ta sẽ thắng như Sơn Tinh thuở trước
Con sẽ về với bao nhiêu hẹn ước
Bên ấm vối nồng kể lại mẹ những chiến công
Thoang thoảng đầu nhà nụ vối đưa hương.

Thơ Nguyễn Trọng Định/ Hoàng Xuân Họa chọn

3. BÙI GIÁNG

MẮT BUỒN
Dặm khuya ngất tạnh mù khơi
Nguyễn Du

Bóng mây trời cũ hao mòn
Chiêm bao náo động riêng còn hai tay
Tấm thân với mảnh hình hài
Tấm thân thể với canh dài bão giông

Cá khe nước cõng lên đồng
Ruộng hoang mang khóc đêm mồng một Giêng
Tạ từ tháng Chạp quay nghiêng
Ấn trang sử lịch thu triền miên trôi

Bỏ trăng gió lại cho đời
Bỏ ngang ngửa sóng giữa lời hẹn hoa
Bỏ người yêu, bỏ bóng ma
Bỏ hình hài của tiên nga trên trời
Bây giờ riêng đối diện tôi
Còn hai con mắt khóc người một con.

Thơ Bùi Giáng/ Vũ Bình Lục chọn

4. HẢI KỲ

TÔI VÀ EM VỚI THIÊN AN

Thông xanh huyền hoặc thông xanh
Như em huyền hoặc với anh giữa rừng
Gió chừng như cũng trẻ trung
Cứ mang phấn mịn mà tung với trời

Đi cùng anh nhé, em ơi
Mà nghe thông hát suốt đồi Thiên An
Thông xanh như cũng mơ màng
Câu thơ em rắc phấn vàng gió bay

Chao ôi cây nối liền cây
Người sao chẳng biết cầm tay với người
Giữa rừng em với mình tôi
Lặng im giấu một khoảng trời Thiên An.

Huế,1981

TRIỆU NĂM…

Tôi là một kẻ ngây ngô
Đừng cười tôi với những trò vô duyên
Tôi đau một mảnh lòng riêng
Không ai hiểu được nỗi niềm tôi đâu

Cuộc đời tàn lụi qua mau
Tuổi xanh mấy chốc bạc đầu đó thôi
Mà tình thương ở đâu rồi?
Cả tình yêu nữa, những lời của hoa?

Tôi tìm lâu lắm chẳng ra
Lang thang một kẻ không nhà mồ côi
Ôi tình thương của Mẹ ơi
Và tình yêu của những người yêu tôi

Tôi đi cuối đất cùng trời
Lòng riêng đã chết những lời thương yêu
Triệu năm sau, những sớm chiều
Cô đơn vẫn xót trăm điều trong tôi…

Ôi tình thương của Mẹ ơi
Và tình yêu của những người tôi yêu

7 – 1976

MẸ TÔI

Kính viếng Mẹ

Mẹ tôi ngày ấy rất hiền
Thường ra đứng ngóng trước thềm đợi tôi
Tôi còn bé đã rong chơi
Nhiều khi đến tắt mặt trời còn đi
Mẹ tôi hiền chẳng nói chi
Ôm tôi lo lắng thường khi người buồn
Sợ đời tôi chẳng gì hơn
Lại thêm mưa nắng bất thường mai sau
Cha tôi đi biệt từ lâu
Tôi còn bé, mẹ khấn cầu đất đai
Cho sau núi rộng sông dài
Có tôi đáng sống nên trai giữa đời
Đến khi tôi biết vâng lời
Chiến tranh đã khép mắt người buồn đau
Ở hiền sao chẳng sống lâu
Ngoài ba mươi tóc trên đầu đang xanh

Mười lăm năm sống một mình
Mẹ như chiếc bóng lặng im đi về
Lúc buồn mẹ hát tôi nghe
Tôi đâu hiểu những ngẩn ngơ ru hời
“Gió đưa cây cải về trời
Rau răm ở lại chịu lời đắng cay”
Cuộc đời trăm mối tơ vây
Tuổi xuân mẹ đã lấp đầy mùa đông
Nhiều khi tôi thấy rỗng không
Cầm tay với những mơ mòng vẩn vơ
Có em viết tặng bài thơ
Lại như thấy mẹ đứng chờ xa xôi…

Bây giờ tôi đã là tôi
Mẹ thành nấm đất cuối đồi sim mua

1980

ĐỐI THOẠI LỤC BÁT

Vần lục bát thế nào anh
Câu thơ sao nữa những thanh trắc bằng?
Con đường gió bụi xe lăn
Tiếng em lúc bổng lúc trầm bên tôi
Ví như câu lục em cười
Xuống câu bát đã thành lời của thơ
Câu này vần của ngày xưa
Câu này điệu của bây giờ lạ không!

Trắc bằng lục bát xanh trong
Gõ lên thành nhịp chờ mong vạn đời
Lúc vang xa biển cao trời
Lúc ngân, lắng tận lòng người thẳm sâu
Cái vần lục bát về nhau
Gieo cho khéo lúc ban đầu hỡi em.

12.1984

TÔI RA CỬA BIỂN

Tặng Lý

Em đi góc biển chân trời
Tôi về nhặt lại những lời bỏ quên
Mùa đông rụng lá ưu phiền
Sang xuân có bớt nỗi niềm nhớ mong
Biết là nhớ cũng bằng không
Tôi ra cửa biển ngồi trông cánh buồm

Tôi rơi vào cuối ngọn nồm
Em rơi vào cuối nỗi buồn của tôi

Nỗi buồn như tấm gương soi
Gặp em không gặp thì tôi gặp mình
Chẳng là như chỉ với kim
Chẳng là như bóng với hình ngày qua
Thì thôi xa thế đành xa
Em đi để đó cửa nhà vắng hoe

Mùa thu mặc áo gì kia
Còn tôi mặc sợi đầm đìa mưa ngâu

5. NGUYỄN LÂM

1. TRẦN NỮ

tóc ướt vành trăng
mưa xanh vòm sóng
trưa tàn mũ đen
mím cười áo trắng
mắt chớp một phương
người đi sương vàng
thửa nào búp vắng
lá biếc hoa giăng

2. BỖNG CHỐC

tình cờ
yêu
chợt tắt bóng
thôi chờ
hình rơi trong con nhớ
lá rơi thềm
ngậm

3. LÚNG LIẾNG
………………
ai đem người ngọc
trèo lên quán dốc
tựa gốc cây đa
thu đông xuân hạ
vào ra lẫn bóng hoàng hôn
lới lơ
lơ lới
bên nay bỏ gối
đốt sạch lá đời
cho ta thành nắng
lung liêng
lúng liếng má em

4. NỘT LÓA
………………
mắt em mênh mông trời thẳm
thấy mãi thành yêu
đêm vắng
òa nắng
giọt mắt nắng
chời vời
một nột khuya
chới với đời khuya

5. HOA HỒNG
………………
chốn đó nguyên sơ
búp cầu vồng
bông hồng e ấp
nụ hôn lạc
quên cành
lá rối buột lời đầy vơi
cánh hoa đầm đìa mưa dại
trâm đã gẫy
còn trăng

trắng hết
tóc chẳng dài
lung linh bên lở
vương sợi thề trong giọt lệ
giọng em manh gió
tầng tầng khuya
neo mở
đáy cơn mơ
gai ngỏ

6. THẦM THỠ
………………
những sợi thanh âm
trượt dài bờ bãi
líu ríu
vo tròn cuộn sóng
rạo rực vòm sao
bỗng đứt nghẹn
một thoáng thì thầm

7. HÔM NAO
………………
thung lũng vàng chân chim
lặng vuông trời
con công nó múa
rênh cánh hát
chiếc lá vênh vao
sợi gió vịn bờ rào
giọt hoa nhỏ
chia ai tóc rối

Thơ Nguyễn Lâm/ Nguyễn Khắc Phục đọc chọn

6. LƯU TRỌNG LƯ

LẼ NÀO ANH CHẾT

Anh không ngồi đếm bao thu còn lại.
Còn bao tuần lá đổ nữa, vàng sân.
Khi cánh song anh khép kín cõi trần
Anh vẫn không tin : mình chết.

Đâu phải anh vào nơi bất diệt
Vì trăm năm sau
Cô bé nào bên cầu ao
Chợt ngâm đùa mây câu thơ anh, vơ vẩn.

Anh biết rồi, mắt anh sẽ là bụi phấn
Nhưng em có hay : hạt bụi mắt anh
Là con thương của giọt nắng rơi tự trên cành
Và của giọt sương hoang từ đất đen tụ lại.

Còn say, còn mơ và đòi luân hồi mãi mãi
  Hạt bụi mắt anh đi cướp lửa sao trời
  Để sưởi nồng mảnh mảnh trăng rơi
  Và chút chút nhen hồng trong mắt người bất hạnh…

Có những hoàng hôn toan xóa mờ chân sói
Giữa nơi đây ta chong sáng ngọn đèn.
Giữ mãi hồn thương, sắc mơ còn đỏ mãi
Dẫu mơ kia chưa trọn nở trước thềm !

Khi gà mai mỗi ngày còn  đập cánh
Ai tắt được lửa bình minh
|Khi tim anh còn chan chứa ân tình
Lẽ nào em tin rằng : anh chết.



Thơ Lưu Trọng Lư/ Nguyễn Anh Tuấn đọc chọn

7. DƯƠNG KIỀU MINH

CÓ GÌ ĐÓ CHƯA PHẢI LÀ MÙA THU
Có gì đó chưa phải là mùa thu
Cơn bão Cầu vồng đến rồi đi đột ngột

Có gì đó chưa phải là mùa thu
Ai chợt nói: Lòng tin vừa trả giá
Tán bàng xanh om. Cây cầu vừa dựng lại

Con đường sỏi
hàng bạch đàn thay vỏ
Em cuộn sâu trong chiếc kén kỷ niệm
Một đi, lại một về

Có gì đó chưa phải là mùa thu
Sắc chàm vừa đổ loang ngực núi

Đâu đó gần gần tiếng lạo xạo đều đều dòng suối nhỏ
Hoang sơ tuổi hai mươi
Chiều lững thững quay về từ đỉnh dốc Ai đó ngủ quên dưới tán cây lực lưỡng
Gối đầu lên cội rễ phong trần
Vương vất qua kẽ tay
Tiếng xào xạc ánh vàng nơi bìa rừng sót lại

Có gì đó chưa phải là mùa thu

Cơn bão Cầu vồng đến rồi đi đột ngột
Em vẫn lẫn sâu trong đám lá sắc chàm

20.9.2009

BÀI THƠ GHI LẠI TRONG MƠ

Tôi nằm ngủ nước tràn qua mặt
Mưa thu trắng trời
Tôi trèo lên ngọn tháp cổ xưa, từ đỉnh tháp bò lên đỉnh núi, vục tay
uống ba ngụm nước ở chiếc bể trời.
Một tiếng sét nổ trên đỉnh đầu giật mình, tỉnh giấc.
Cơn mưa mùa thu như trút nước mang hơi mát toả ra
từ tảng thạch lớn khổng lồ truyền xuống từ ô cửa mái.
Mưa chợt ngớt
Tiếng chí choé đùa nhau bầy chim trên vòm phượng vĩ đầu hồi tòa thư quán.
Ồ đang gần gần tiết trung thu
Theo hơi mưa thoảng đến mùi thơm hăng hăng những bụi hoa cúc dại
Chợt nhớ mùi bưởi chín

Những nếp nhà mái rạ nép vào nhau trải dài theo ký ức
Những người thân lần lượt nằm xuống yên nghỉ
Cơn mưa thu ngập đường

Ồ, giấc mơ của mẹ tôi là những bông lúa
Bông lúa mở ra Đức Bồ tát quán tự tại.
Ờ đấy, đang gần gần tiết trung thu
 Ba ngụm nước tôi uống nơi bể trời trên đỉnh núi cạnh ngọn tháp cổ xưa
không làm dịu cơn khát
Tôi ngước lên mưa thu trắng trời nước tràn qua mặt

21.9.2009

TIẾNG BẦY NGỖNG TRỜI LẠC GIỮA ĐÊM THU

  Ta sắp trở lại với ngươi rồi
Những trang sách cũ mở giữa đêm thu dịu lạnh
Tiếng bầy ngỗng trời xa ngăn ngắt cắt theo trục đông tây.

Ta sắp trở lại với ngươi rồi
Sự bình lặng từ từ lắng sâu vốn có từ thuở đôi mươi, rồi bỏ mất
Theo năm tháng ta cứ khuấy đục dần cái hồ nước lòng mình.

Đó là câu chuyện cũ?
Không, ta già đi trong nỗi niềm thế tục
Đã khô cằn trong chiếc bình đã cũ
Cánh đồng ấu thơ kia Con đường ngày mới lớn
Mở ra bát ngát chân trời…

Ta đã dạt vào câu chuyện cũ
Bên những luồng chảy xiết
Khát khao như nắm tro bài văn khấn thả xuống dòng sông cổ

Đấy là câu chuyện cũ?
Núi thu um tùm những khóm ngải tiên
Mây sương trùng trùng trải rộng như mặt biển

Ta đã già cùng những tuồng tích cũ
Chợt tiếng vọng từ thâm sơn cùng cốc
Hơi sương từ cánh rừng theo làn gió thấm qua rèm cửa
Xào xạc những trang sách cũ mở toang giữa đêm thu gợn lạnh
Tiếng bầy ngỗng trời ngăn ngắt âm thanh nhỏ xíu mất hút về hướng tây
2009

Thơ Dương Kiều Minh/ Văn Chinh đọc chọn

8. TƯỜNG VÂN

CHIỀU TAM BẠC

Ai đi đâu?
Ai về đâu?
trên dòng Tam Bạc
những con thuyền dan díu vào nhau.

Cánh buồm nâu,
cánh buồm nâu
Làn khói lam xanh

như rồng lượn, rồng chầu
Mái chèo khuya loáng bạc nước sông,
Mái chèo khuya thành phố bềnh bồng.

Ai đi đâu?
Ai về đâu?

12/1963

MÙA HOA PHƯỢNG

Lại một mùa phượng đỏ!
Lại một trời sao xanh.
Ơi những miền thương nhớ
Gọi ta về mong manh.

Ta đã đi - đã đi...
Phượng rơi như máu rỏ
Ta đang đốt hồn ta
Phượng ơi! đừng thắm nữa!
Trời ơi: xanh hãy vỡ!

Em ơi, em ở đâu?

Hè 1965

KHÔNG ĐỀ

Một ngày - một tháng - một năm
Một đời viên đất sủi tăm mặt hồ
Nắng soi cái tổ tò vò
Dọc ngang cũng một con đò ấy thôi.

ĐỜI TÌNH

Phía sau em
Là nỗi buồn,
Là màu đen
Ai lên đèn
Sang đêm
Là sắc trắng,
Là của nắng,
Lưng nặng mồ hôi
Sau khúc cười,
Là nước mắt
Là cay,
Là đắng
Ta làm trọn một người
Trọn một đời
Trọn một lời
Chung thủy.

Phía trước em
Ai buông rèm
Đầy hoa,
Đầy quả
Sắc lạ, sắc quen.
Từ em
Lại trở về em
Em vẹn nguyên mái tóc,
vẹn nguyên cái nhìn màu sim.

Ta ra đi
Ra đi,
Tìm
Một sắc
Không ngày
Không đêm,
Không vất vả
Không ru êm
Không sáng tối
Không rắc rối
Không dễ dàng
Tất cả của mầu
Trên trắng từng trang.

Ai khóc
Ai cười
Ai mời
Ai đuổi
Ai mê muội
Ai ngời chong
Vất vả
Long đong
Một vòng đời
Hời khúc hát.
Ta gõ nhịp vào ta
Ha! Ha! Ha! Ha!

1976

Thơ Tường Vân/ Nguyễn Khắc Phục đọc chọn

9. LÊ TRÍ VIỄN

ĐÊM ẤY, ĐÊM NÀY

Đêm Thúy Kiều sang nhà Kim Trọng
  Nguyễn Du tắt bớt trăng và vặn thấp ngọn đèn
  Anh đến với em đêm thần tiên ấy
  Trăng với đèn chuếnh choáng hơi men

Thơ Lê Trí Viễn/ Lê Bá Duy đọc chọn.
/MỜI ĐỌC TIẾP PHẦN 3/